To, co najpiękniejsze w samym sercu Sycylii, znajduje się również w bliskim otoczeniu Enny. Tu natura odkrywa przed zwiedzającymi swoje największe uroki, a historia zlewa się ze specyficznym klimatem małych włoskich miasteczek. Są takie miejsca na tej zjawiskowej wyspie, gdzie zwyczajnie nie może nas nie być. Co więc zwiedzić w okolicach Enny?
Najwyżej położone miasto na Sycylii – Troina
Zaledwie 76 kilometrów od Enny na północny zachód, pośród zielonych wzgórz wznosi się jedno z najwyżej położonych miast na Sycylii – Troina, niegdyś stolica Rogera I, potem bastion, z którego organizowane były wyprawy zbójeckie w głąb Sycylii.
Z tamtego okresu zachowała się jeszcze wieża i kościół zbudowany w najwyższym punkcie miasta. Chiesa Madre jest jednym z najwcześniej zbudowanych kościołów za czasów Normanów na Sycylii.
W Troinie znajdowała się też pierwsza łacińska siedziba biskupów, to z tego okresu w miasteczku można wciąż podziwiać między innymi dzwonnicę.
Jak dojechać do Troina?
Do Troiny z Enny dojedziemy autobusem. Linia Isea Viaggi kursuje dwa razy dziennie. Podróż trwa około 2,5 godziny. Autobus w Ennie zatrzymuje się przy ulicy Viale Armando Diaz.
W Troinie zaś zatrzymuje się na skrzyżowaniu ulic Corso Campania i Via S. Pietro. Z przystanku spacerkiem możemy dojść do ulicy Via Conte Ruggero, gdzie mijając poszczególne budowle, czuć będziemy oddech bardzo odległej starożytnej historii.
Niestety z wielu budynków, jak np. z dawnego klasztoru San Francesco czy niegdyś okazałych, a dziś jedynie niszczejących pałaców: Squillaci i Sollima pozostały już tylko ruiny.
Wieża Torre Capitania
Warta zwiedzenia jest natomiast czworokątna wieża Torre Capitania, pozostałość po centralnym starożytnym zamku w Troinie. W sezonie, do 30 września we wnętrzach wieży urządzane są ciekawe wystawy np. fotograficzne, lub malarskie.
W jednym z pomieszczeń wieży znajduje się biblioteka, gdzie przechowywane są unikatowe dzieła z XVII wieku. Troina znajduje się w paśmie górskim Monte Nebrodi, na wysokości 1124 metrów.
Same góry są rajem dla osób lubiących naturę i piesze wędrówki. Najwyższy szczyt Monte Soro znajduje się na wysokości 1847 metrów n.p.m. To piękny park krajobrazowy, oferujący piękne widoki, wspaniałą dziką naturę i niesamowite odczucia.
Piazza Armerina
To małe, założone dopiero przez Normanów w 1080 roku miasteczko, znajduje się na drodze między Enną a Villa Romana del Casale. Od Enny do dawnego garnizonu normańskiego Piazza Armerina jest około 30 kilometrów.
Dojeżdża tam autobus nr 3 bądź spokojnie dotrzemy tam również własnym samochodem. Już wjeżdżając do miasta widać, jak na niewielkim wzniesieniu majestatycznie nad pozostałymi zabudowami króluje piękna katedra Santissima Assunta, którą warto zobaczyć nie tylko z zewnątrz, ale również wewnątrz.
Namalowany po obu stronach wnętrza Krucyfiks przez Maestro della Croce di Piazza Armerina, Babtysterium Gaginiego czy okazały srebrny ołtarz z ikoną bizantyjską Madonna delle Vittorie dostojnie i z przepychem wypełnia przestrzeń. Kościół znajduje się na Piazza Duomo i jest otwarty w godzinach od 8:00 do 12:00 i od 15:30 do 18:30.
W jednej z czterech starożytnych dzielnic miasta: Via Monte, na placu katedralnym znajduje się też Palazzo Trigona z XVII wieku, w którym mieści się małe muzeum archeologiczne. Jednakże obecnie muzeum jest w przebudowie i zwiedzenie go nie jest możliwe.
Cała dzielnica zachowana jest w głębokim stylu normańskim z układem dróg w jodełkę i licznymi budynkami z tamtych czasów. Warto też udać się do dzielnicy Casalotto, znajdującej się na wschód od centrum, nieco na wzgórzu.
Wcześniej Casolotto było wsią, ale w 1598 roku przyłączono ją do Piazza Armerina, w zamian za możliwość korzystania z wody rzeki Gela. Na placu w Casalotto utworzono w XIX wieku komitet rewolucyjny, który zbierałsię przed kościołemS. Filippo d’Agira, zbudowanym jeszcze w XVII wieku.
Innym charakterystycznym punktem miasta jest Palazzo Spinelli z XIV wieku, jedna z wielu pamiątek po czasach, kiedy Sycylią zarządzali Hiszpanie.
Jak dojechać do Piazza Armerina?
Do Piazza Armerina dojedziemy autobusem nr 3 (Sais) z placu Piazza Antonio Scelfo. Podróż trwa około 22 minut.
Villa Romana del Casale
Niecałe 6 kilometrów od Piazza Armerina w dawnej rzymskiej luksusowej willi, możemy odkryć naprawdę piękny i wyjątkowy świat mozaik. Dojazd tutaj możliwy jest tylko taksówką bądź własnym samochodem.
Z Enny dojedziemy tylko do Piazza Armerina, a stamtąd albo taksówką albo w godzinę spacerem do samej willi. Niezależnie jednak czy pojedziemy autem i zainwestujemy w jedyny udostępniony pod willą płatny parking, czy zdecydujemy się na taksówkę bądź zaoszczędzimy, przechodząc ostatni etap podróży na własnych nogach – za każdym razem dla niesamowitych widoków – warto.
Willa, uznana za światowe dziedzictwo Unesco, pochodzi z dawnych czasów rzymskich, prawdopodobnie z IV wieku p.n.e. To jednak, co dziś możemy podziwiać, jest zasługą odkryć archeologicznych z 1929 roku, ponieważ w XII wieku willa została kompletnie zniszczona przez trzęsienie ziemi.
Natomiast dla samych turystów piękne i bardzo wartościowe zbiory mozaik zostały udostępnione w 2012 roku, co może tłumaczyć ich wyśmienity stan. Zdecydowanie jest co zwiedzać – możemy wejść do 50 pomieszczeń, gdzie w każdym na podłogowych mozaikach odtworzone jest codzienne życie, sceny z polowań czy mitologii.
Z czego jednak willa słynie na całym świecie, to ze sceny przedstawiającej półnagie dziewczyny, ubrane tylko w bikini. Bez wątpienia są to gimnastyczki, które noszą późnorzymski strój gimnastyczny, do złudzenia przypominający współczesne bikini.
W głównej części willi podłogi można obejrzeć z góry, ze specjalnie ustawionego podestu. Warto odnaleźć również atrium z łaźniami, gdzie oprócz mozaik, odkryjemy, jak w tamtych czasach działał system ogrzewający.
Przechodząc korytarzami, z pewnością nie pominiemy niesamowicie dobrze i barwnie ujętych scen z polowań na dzikie zwierzęta. Oprócz tego podziwiać możemy scenę z piosenkarzem Arionem, dosiadającego delfina (główna sala w Bazylice), czy 12 prac Herkulesa (Xystus). Całość podzielona jest na 5 podobszarów – strefę wejściową wokół atrium, kompleks uzdrowiskowy, perystyl z licznymi pokojami, dużą bazylikę i eliptyczny krużganek (Xystus).
Zwiedzanie Villa Romana del Casale
Na zwiedzanie warto zaplanować, co najmniej dwie godziny. Wstęp jest odpłatny i kosztuje 10 Euro (bilet ulgowy 5 Euro). Godziny zwiedzania:
– od ostatniej soboty marca do ostatniej soboty października kasy są czynne od 9:00 – 18:00, a brama zamykana jest o 19 – tej.
– w pozostałe miesiące kasa jest czynna od 9:00 – 16:00 a brama zamykana jest o 17 – tej.
Dodatkowo w lipcu i sierpniu, w każdy weekend (od piątku do niedzieli) kasy czynne są do 23 – ej, a brama zamykana jest o 23:30.
Każda pierwsza niedziela miesiąca jest bezpłatna.
Caltagirone – stolica mozaiki na Sycylii
Około 60 kilometrów od Enny i 67 kilometrów od Catanii leży Caltagirone – późnobarokowe miasteczko zaliczane do światowego dziedzictwa Unesco i znajdujące się w Dolinie Noto – południowo – wschodnim obszarze wyspy.
Jednym z piękniejszych dzieł w tym mieście są schody (Scalinata) di Santa Maria del Mont –149 ręcznie malowanych schodów, łączących ze sobą dolną i górną część miasta. W Caltagirone znajduje się wiele sklepów z wyrobami ceramicznymi, jak i warsztatów, które można odwiedzić, by zobaczyć, jak tworzy się te niesamowite arcydzieła.
Co można często spotkać na kramach, to wykonaną z ceramiki głowę ciemnoskórego chłopca (testa di moro) lub dwie głowy – Araba z dziewczyną o śniadej cerze.
Jest z tym związana legenda jeszcze z czasów panowania arabskiego, kiedy w pięknej Sycylijce zakochał się potajemnie ciemnoskóry Arab, Wyznał jej swą miłość, a ona ją przyjęła, kiedy jednak dowiedziała się, że Arab niedługo opuszcza Sycylię i wraca do swojej ojczyzny, ścięła mu w nocy głowę, a później postawiła ją na balkonie i zasadziła w niej bazylię.
Zioło tak intensywnie rosło, że później każdy z sąsiadów chciał mieć taką doniczkę. Od tego czasu w Caltagirone takie głowy są wykonywane z ceramiki.
By jeszcze lepiej poznać historię ceramiki, można odwiedzić regionalne muzeum ceramiki przy ulicy Via Giardini Pubblici. Muzeum prezentuje piękne zbiory ceramiki od czasów prehistorycznych po barokowe. Oprócz tego zobaczyć można tam średniowieczne piece, odnalezione w 1960 roku w Agrygencie.
Muzeum czynne jest od poniedziałku do niedzieli od 9:00 do 18:30. Oprócz tego w Caltagirone warto zajrzeć do kościoła św. Piotra z bogatym portalem z brązu i gotycką fasadą, czy XIII – wiecznego kościoła świętego Franciszka z Asyżu, znajdującego się przy głównej ulicy Via Roma.
Starożytne miasto w sercu Sycylii – Morgantina
Zaledwie 15 kilometrów od Piazza Armerina i około 39 kilometrów od Enny przeniesiemy się do bardzo odległych, starożytnych czasów. Na wielkim placu, możemy poczuć dawną atmosferę miejskich zebrań, kultów religijnych, jak i zwykłego dnia targowego.
Morgantina – starożytne miasto z zachowaną Agorą, czy pozostałościami po amfiteatrze, choć nie jest tak okazałe, jak np. Pompeje, to jednak warte odwiedzenia. W V wieku p.n.e. miasto zostało zniszczone przez Sikulów, a następnie odbudowane i wzmocnione aż 10 kilometrowym murem.
W miasteczku można też zobaczyć najnowsze odkrycia wykopaliskowe, przeprowadzone z początkiem lat 2000 – np. chaty z epoki żelaza. Pierwsze wykopaliska pochodzą natomiast już z 1884 roku.
Morgantina podzielona jest na dwa obszary, które w bardzo realistyczny sposób rysują historię starożytnych Greków i Rzymian. Wraz ze świątyniami, okazałymi rezydencjami czy monumentalną fontanną, miasteczko odkrywa wiele kart starożytnej historii.
Muzeum w Aidone
4 km od Morgantiny, w małej miejscowości Aidone, znajduje się muzeum z wielkim posągiem Demeter, choć przez długie lata uznawano, że jest to piękny posąg Afrodyty, wyrzeźbiony w wapieniu, wykańczany marmurem.
Ta ponad dwumetrowa statua przez lata ponad znajdowała się w jednym z muzeum w Kaliforni, po długim sporze prawnym, wróciła jednak do Sycylii i można ją podziwiać właśnie w muzeum w Aidone.
Wstęp do Morgantiny kosztuje 6 Euro (bilet ulgowy – 3 Euro.). Obszar można zwiedzać codziennie od 9:00 do 17:00. Ostatnie wejście jest o godzinie 16 – tej.
Jeśli planujemy pojechać do muzeum w Aidone a także zobaczyć piękny świat ceramiki w Villa del Casale, to można kupić taniej łączny bilet na wszystkie atrakcje.
Bezpośrednio do Morgantiny dojedziemy tylko taksówką, tańszym rozwiązaniem jest dojazd do Piazza Armerina czy Aidone, skąd dojdziemy również pieszo (około 50 minut), trzeba jednak mieć jeszcze siły na dreptanie między ruinami w samej Morgantinie.
Jeśli jednak chcemy zwiedzić również Muzeum w Aidone, mieszczące się przy Largo Torres Truppia 1, to najlepiej wynająć samochód, bądź dogadać się z taksówkarzem.
Wstęp do Muzeum kosztuje również 6 Euro, jeśli kupimy wspólny bilet, na zobaczenie wszystkich atrakcji wydamy jedynie 10 Euro.
Zamek na szczycie – Calascibetta
Już z samej Enny rozciąga się piękny widok z górską panoramą, niedaleko położonego, małego miasteczka Calacibetta. Te dwie miejscowości dzieli tylko odległość sześciu kilometrów.
Położone na wysokości 700 m n.p.m. miasteczko pierwotnie było, co prawda wcześniej zamieszkiwane już przez Sikulów, ale dopiero w 864 roku w tym miejscu Arabowie założyli gród warowny i nadali mu nazwę Qalat – sciabat, co oznacza zamek na szczycie.
Ze względu na swoje uwarunkowania topograficzne Calascibetta, zarówno dla Arabów, jak i później Normanów, była dobrym punktem do przeprowadzania ataków na Ennę. W Calascibetta znajdował się niegdyś potężny zamek normański, dziś jednak po nim pozostała tylko dzwonnica.
Będąc w Calascibetta warto odwiedzić najważniejszy kościół w mieście – Chiesa Madre – Kościół św. Piotra i Matki Boskiej Większej (Santa Maria Maggorie), pochodzący z I połowy XIV wieku, zbudowany na ruinach zamku Marco, przez Piotra II Aragończyka. Zam
ek zbudowano na szczycie góry Xibet. Pierwotnie część ruin po dawnym zamku zniszczono, a część wykorzystano do budowy kościoła, którego największym skarbem jest przechowywana biblia, pisana gotyckim pismem.
Wnętrze kościoła jest już jednak nieco młodsze, z XVI wieku. Z tego okresu pochodzi cenny relikwiarz, chrzcielnica i pięknie zdobiony drewniany chór. To jednak nie jedyny kościół w tym mieście. Na głównym placu Umberto I stoi między innymi kościół Marii del Carmelo, zbudowany w XVIII wieku przez karmelitów, również wart obejrzenia.
Co trzy godziny do Calascibetta z Enna odchodzi autobus (Sais), Podróż trwa około 20 minut.
Barokowe miasto w pobliżu Enny – Leonforte
Poświęcając 50 minut na jazdę autobusem, przeniesiemy się do pięknego barokowego miasteczka – Leonforte, założonego w XVII wieku przez księcia Nicolo Placido Branciforte.
Do miasteczka warto zajrzeć dla Granfontanny – monumentalnego wodopoju, pochodzącego z 1651 roku i kościoła Jana Chrzciciela. Budowę kościoła rozpoczęto w 1611 roku, jednak ostatecznie świątynie wykończono dopiero pod koniec XVIII wieku.
W środku znajduje się wiele pięknych obrazów i fresków przedstawiających życie Jana Chrzciciela, a także cennych rzeźb czy szat liturgicznych z jedwabiu i złota.
Również sam wodopój, znajdujący się pod arkadową ścianą, stworzonej z 24 szczytów w barokowym stylu wart jest obejrzenia. Nieco wyżej od Leonforte na szczycie Mount Altesina (1192 m n.p.m.), można odkryć pozostałości prehistorycznej wioski. Na klifie natomiast znajdują się ruiny zamku Tayi, prawdopodobnie jeszcze z czasów bizantyjskich.
Do Leonforte warto przyjechać w:
– marcu, ponieważ wtedy odbywa się święto św. Józefa, Wydarzenie to ma już 400 letnią tradycję i jest hucznie obchodzone 18 marca,
– 16 sierpnia, kiedy odbywa się barwna procesja na cześć Marii del Carmelo,
– 30 września i 1 października, podczas Sagra delle Peaches – odbywa się impreza związana z promowaniem lokalnych produktów i wyrobów.
Agira – dawna ostoja grecka na Sycylii
Piękne miasteczko, które swoje początki miało już w IV wieku p.n. e. Rodzinne miasto, żyjącego w I wieku p.n.e. historyka Diodurusa Sikulusa.
Jego historie po dziś dzień są bardzo ważnym źródłem na temat starożytnej historii Sycylii. Agira znajduje się 48 kilometrów od Enny. Niestety dotrzemy tam tylko autem. Autobus dojeżdża tylko do Leonforte.
Do Agiry jednak warto zajrzeć, by przenieść się w niesamowity klimat barokowych, zabytkowych budowli, wkomponowanych w małe pastelowe domki mieszkańców Agiry. Pośród wielu kościołów warty zobaczenia jest, znajdujący się na Piazza Roma, Kościół San Saladore, pochodzący z XII wieku. Kościół zbudowany został w jednej z najstarszych części miasta, gdzie obok, niegdyś, w dawnych czasach wznosił się pałac, dziś pozostały po nim jedynie ruiny. Na placu Piazza Roma prawdopodobnie w czasach rzymskich znajdowała się bazylika i forum.
W budowli kościoła przeplatają się różne style od normańskiego i aragońskiego po barokowy. W kościele znajdują się liczne relikwie, między innymi złożone po raz pierwszy w opactwie San Filippo święte rzeczy, związane ze świętymi miejscami w Palestynie czy relikwie San Niceforo, San Cono, czy San Filippo Diacono. Również w kryształowym flakoniku, znajduje się mleko Najświętszej Maryi Panny.
Na via Castello możemy za to zobaczyć pozostałości po wielkim zamku, stojącym niegdyś na wzniesieniu, będącym za czasów arabskich i normańskich wielką fortyfikacją. Zamek otoczony był trzema murami – jednym tuż pod zamkiem, drugim znajdującym się na niższej części wzniesienia i trzecim, na wysokości Rocche di S. Pietro.
Obecnie z wielkiego zamku pozostały jedynie ruiny: fragmenty murów obwodowych, ośmioboczna wieża, krótkie odcinki podziemnych tuneli. Ze starożytnych murów natomiast zachowała się jedynie północno – wschodnia wieża, znana, jako S. Nicola.
Hej wielkie dzięki za wpis !
bardzo dziękujemy:)