Sycylia to wyspa pełna zabytków starożytności, średniowiecza, renesansu i baroku, a nawet śladów architektury islamskiej i normańskiej. Do najbardziej niezwykłych należą Katakumby Kapucynów w Palermo, w których znajdują się liczne mumie zakonników i osób świeckich. Niektóre z nich zachowały się do dziś w doskonałym stanie. Szczególnie znana jest mumia dziewczynki Rosalii Lombardo, zachowana tak dobrze, że zmarłe dziecko wygląda „jak za życia”.
- w tym artykule zapoznasz się z historią braci Kapucynów i ich związkami z Sycylią, szczególnie zaś z miastem Palermo
- jak powstały słynne Katakumby pod powierzchnią Palermo – cofamy się w czasie i wprowadzamy w świat mumifikacji – warto to przeczytać przed wizytą w sycylijskich grobowcach
- dowiesz się tutaj wszystkiego na temat zwiedzania Katakumb Kapucynów w Palermo, a w tekście znajdziesz również propozycję ciekawej wycieczki z przewodnikiem
Skorzystaj z Booking.com gdzie znajdziesz najlepsze hotele i apartamenty
Potrzebujesz samochodu podczas wakacji, zarezerwuj z Booking.com lub przez discovercars.com
Promy zarezerwujesz z DirectFerries.com
Najlepsze oferty na bilety lotnicze znajdziesz tutaj
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
Kapucyni w Palermo
Zakon Braci Mniejszych Kapucynów to odgałęzienie franciszkanów, które powstało w 1528 roku. Od innych franciszkanów kapucyni odróżniają się szczególnie surowym trybem życia i naciskiem na ubóstwo. W duchowości zakonu ważny jest także kult dusz czyścowych, który przyczynił się do powstania słynnych sycylijskich katakumb.
Kapucyni na Sycylii osiedli już w XVI wieku. Około 1534 roku powstał ich pierwszy klasztor w Palermo, stolicy Sycylii i największym mieście wyspy. Sam budynek klasztoru kapucynów, w którym znajdują się katakumby, nie wyróżnia się wśród oszałamiających zabytków Palermo. To skromna i prosta budowla, a jej najstarsze fragmenty pochodzą jeszcze z czasów normańskich. Same katakumby znajdują się w pochodzącej z 1545 roku kaplicy, którą stopniowo rozbudowywano. Katakumby w Palermo różnią się więc od rzymskich czy paryskich – nie są systemem podziemnych korytarzy wykutych w skale.
Jak powstały Katakumby Kapucynów w Palermo
Warunki panujące w katakumbach doskonale zabezpieczają mumie przed wilgocią, światłem i wysoką temperaturą. Sycylijskie katakumby kapucynów powstały więc w sposób naturalny. Do 1670 roku w Palermo chowano wyłącznie zakonników. Z upływem czasu zauważono jednak, że w specyficznych warunkach katakumb zwłoki nie ulegają rozkładowi, ale podlegają naturalnemu procesowi mumifikacji. Zakonnicy postanowili więc jeszcze bardziej wzmocnić ten proces poprzez dodatkowe balsamowanie zwłok.
W podobny sposób powstały mumie egipskie: początkowo zwłoki zachowywały się w sposób naturalny w piaskach Sahary, dopiero później zaczęto je balsamować i owijać w bandaże. Mumie w katakumbach kapucynów nie są jednak bandażowane – twarze zmarłych są doskonale widoczne. W Palermo pierwszą osobą, którą celowo zmumifikowano był zmarły w 1599 roku zakonnik Sylwester z Gubbio. Mumia ta zachowała się do naszych czasów.
Uwaga – przydatny link! Warto zajrzeć na oficjalną stronę Katakumb Kapucynów w Palermo. Znajdziesz tam aktualne informacje na temat zwiedzania, terminy i godziny, a także mnóstwo doskonałej jakości zdjęć. Podany jest również aktualny numer kontaktowy do osób opiekujących się zabytkiem: +390916527389. Szczegóły pod tym adresem internetowym.
Mumifikacja
Początkowo stosowano jedynie proste metody mumifikacji – osuszanie zwłok oraz mieszankę octu i ziół. Zmumifikowane ciała zakonników chowano przy tym w ich własnych habitach. Sława katakumb stopniowo rosła – zaczęto chować w nich również księży parafialnych i zakonników z innych zakonów. W 1787 roku złamano dawną zakonną tradycję, pozwalając na pochówki także osób świeckich w zakonnych katakumbach. Świeccy pragnęli być tam pochowani nie tylko z powodu niezwykłej mody do zachowania ciała po śmierci, ale także z powodu pobożności. Wiązało się to z popularnym w południowych Włoszech kultem dusz przebywających w Czyśćcu.
Zakonnicy pobierali jednak opłaty od świeckich. Stopniowo metody konserwacji zwłok stawały się coraz bardziej złożone i skuteczne. Balsamizacja była przy tym długotrwała i kosztowna – zwłoki suszono i nacierano balsamami przez osiem miesięcy. Zazwyczaj usuwano też szybko ulegające rozkładowi wnętrzności zmarłych. W związku z dużym kosztem balsamizacji, w katakumbach w Palermo pochowane są głównie osoby zamożne, w tym lokalna arystokracja. Bogactwo zmarłych odzwierciedla się zresztą w ich ubiorach i ozdobnych przedmiotach.
Najstarsze mumie, pochodzące z XVII wieku, są stosunkowo słabo zachowane. Wiąże się to z faktem naturalnie postępującego rozkładu, przed którym balsamizacja nie zabezpiecza w pełni, jak i z częściowym zniszczeniem katakumb w czasie II wojny światowej. Tutejsze pochówki odbywały się aż do początku XX wieku. W najlepszym stanie są mumie najnowsze, które często zachowały wygląd „jak za życia”.
Najbardziej znana jest mumia 2-letniej dziewczynki Rosalii Lombardo, która zmarła w 1920 roku i jest jedną z ostatnich osób pochowanych w katakumbach. Do balsamacji ciała Rosalii wykorzystano nowoczesne środki chemiczne, odbywała się ona przy udziale uczonych zajmujących się konserwacją katakumb. Metoda, którą zastosował chemik Alfredo Salafia była innowacyjna, ale dokładny skład zastosowanych substancji chemicznych jest nieznany. Nie wiemy więc do końca, z jakich powodów ciało Rosalii zachowało się tak dobrze…
Zwiedzanie
Słynne katakumby Kapucynów na Sycylii zwiedzać można codziennie. Są one otwarte dla turystów między godziną 9 a 13 oraz między 15 a 18. Wyjątkiem jest okres od marca do października – katakumby nie są wtedy otwarte w niedzielne popołudnia. Bilet do katakumb kosztuje 5 euro (ulgowy 3 euro). Dodatkowo nabyć można przewodniki po katakumbach, także w języku polskim. Warto unikać wizyt w godzinach bezpośrednio po otwarciu katakumb, ze względu na gromadzące się tłumy. W katakumbach znajduje się 8000 mumii, w większości przypadków są to pochówki anonimowe, niepodpisane. W obrębie katakumb łatwo jednak odnaleźć najbardziej znane i najlepiej zachowane pochówki, w tym mumię Rosalii Lombardo.
Katakumby są miejscem pochówku, obowiązują w nich więc ścisłe i rygorystyczne reguły zachowania. Obowiązuje w nich np. zakaz fotografowania i nagrywania filmów. Interesujące są przy tym nie tylko same mumie, ale także towarzysząca im symbolika – dekoracyjne przedmioty w kształcie klepsydr, koron, motyli czy urobosów (węży połykających własny ogon). Przedmioty te symbolizują przemijanie lub wskazują na to, czym zmarły zajmował się za życia. Warto zwrócić uwagę także na oryginalne ubiory zmarłych.
Uwaga – wycieczka dla Ciebie! Podczas prywatnej przechadzki z przewodnikiem wejdziesz w najbardziej frapujące zakamarki Katakumb w Palermo. W pakiecie znajduje się także przejażdżka do XII-wiecznej Katedry w Monreale. Szczegóły pod tym adresem internetowym.
Jak dotrzeć do Katakumb w Palermo?
Z Dworca Centralnego w Palermo wystarczy wsiąść w autobus miejski linii 109, jadący do Piazza Indipendenza. Stamtąd należy przejść spacerem wzdłuż ulicy Via Cappuccini (15 minut), następnie skręcić w prawo w Via Pindemonte. Tą ulica trzeba podążać aż do Piazza Cappuccini, gdzie znajdują się Katakumby.