Enna

Enna, zwana też pępkiem bądź Belwederem Sycylii, łączy w sobie wszystko, co czyni z tej części Włoch tak wyjątkowe i piękne miejsce. To właśnie w tym mieście zaplanujesz spacer śladami starożytnej cywilizacji, odkryjesz magiczne miejsca, pośród sycylijskich lasów, zasmakujesz w regionalnej kuchni i zgłębisz włoską kulturę podczas lokalnych świąt i wydarzeń.

Enna – historia i położenie

Enna, nie bez kozery zwana jest pępkiem Sycylii, leży, bowiem w samym jej środku, z dala od piaszczystych plaż czy morskiego lazuru, za to wpisana w sielski obrazek krainy porośniętej sosnowymi, czy dębowymi lasami, tworzącymi na wzgórzach piękne zielone kobierce, poprzecinane głęboką doliną.

W tym wszystkim idealnie komponują się topole, więzy i drzewa cytrusowe, tak charakterystyczne dla całej Sycylii. To jedyna prowincja Sycylii, która nie jest położona bezpośrednio nad morzem.

Rekompensatą są jednak sztuczne jeziora, w których choć nie ma co liczyć na orzeźwiającą kąpiel, to są idealnym miejscem na odpoczynek i sporty wodne.

Samo miasto, którego nazwa nawiązuje do łacińskiego Henna (wysoko), znajduje się na wzgórzu, na wysokości 1098 m. n.p.m. Tu warto przyjechać z rowerem górskim, bo szlaków do przemierzania z pewnością nie braknie. Górzysty i leśny krajobraz sprzyja również przejażdżkom konnym i sportom wodnym.

Wakacje w Enna? – gdzie zarezerwować nocleg?

Wybraliśmy najlepsze hotele i apartamenty w Enna w relacji cena/jakość, sugerowaliśmy się również wieloma opiniami znajomych spędzających wakacje w Ennie.

Sprawdź nasze rekomendacje!

Enna – miasto zbudowane na skale

Zbudowane na skale miasto było przez długie lata jak bastion, nie do zdobycia. Rzymianom udało się to jedynie podstępem.

W czasie buntu niewolników, do których dochodziło najpierw na Sycylii, to właśnie Ennę, ze względu na jej dobre walory obronne, okrzyknięto stolicą Królestwa Niewolników i grodem obronnym przeciw Rzymianom. Te walory wykorzystano później również w walce z Arabami i Normanami.

Zmianę wpływów i po części samą historię miasta odzwierciedla sama jego nazwa, która zmieniała się wraz ze zmianą rządzących. Pierwsi osadnicy greccy nazwali miasto Enna, za panowania Rzymian nazwę zmieniono na Henna czy inaczej Castrum Hennae, w czasach arabskich było to Kasr Janna, a później już za czasów włoskich Castrogiovanni. Dopiero Mussolini powrócił do pierwotnej nazwy – Enna.

Najlepsze czasy Enny przypisuje się rządom bizantyjskim, Rogera I i niemieckiego cesarza Fryderyka II Enna. Później jednak mocno traciła na swojej pozycji i niszczała. Obecnie Enna znów jest ważnym ośrodkiem Sycylii i stolicą prowincji.

Enna – spacer po mieście

Niecałe 70 kilometrów dzieli Katanię od Enny. Palermo zaś 161 km. Jeśli więc właśnie szukamy wytchnienia od sycylijskiego słońca i dość mamy leniuchowania na jednej z plaż, to do Enny dojedziemy w dwie godziny.

Spacer po jej centrum przeniesie nas nie tylko w klimat odległych lat, ale również pokaże inne życie, niż to z rybackiej łódki czy arabskiego targu.

Enna jednak ma swoje tradycje, które zwłaszcza podczas obchodów Wielkiego Tygodnia zmieniają to miasto niemal w starożytny gród.

Wtedy warto w Ennie znaleźć hotel i spędzić tam nieco więcej czasu i odwiedzić też małe miasteczka, otaczające Ennę, jak Piazza Armerina, Villa Romana, czy Morgantina, które kryją w sobie również wiele tajemnic i uroczych miejsc.

Co zwiedzić, planując krótki spacer po mieście?

Trzygodzinny spacer ulicami Enny warto rozpocząć w samym jej sercu, czyli na placu Piazza Vittorio Emanuelle. To główny plac w mieście, na którym w nowoczesne budynki wkomponowane są pozostałości po dawnych latach starożytnej Enny.

Na placu znajduje się kościół San Francesco z przepiękną Kampanilą (typowo włoską dzwonnicą) z XV wieku, zdobiony marmurami i sztukateriami. Na placu możemy podziwiać też pałac rodziny Chiaramonti, a jeśli mamy więcej czasu, to, wejdźmy też do Galerii, na jedną z urządzonych wystaw czy obejrzyjmy rękopisy i niezwykle rzadkie dzieła literackie w Bibliotece Miejskiej, zawierającej aż 60 tomów.

Obok placu Vittorio Emenauelle znajduje się drugi plac Piazza Fr. Crispi, z którego rozciąga się piękny widok na małą wioskę Calascibetta, jezioro Lago Nicoletti i na wulkan Etna.

Skąpany zielenią drzew Piazza Fr. Crispi bardziej przypomina park, ozdobiony piękną fontanną z imitacją rzeźby „Porwanie Prozerpiny przez Plutona”, wykonanej przez słynnego rzeźbiarza włoskiego Bernini. Tam z pewnością nabierzemy sił na dalsze wędrowanie.

 – z Piazza F. Crispi kierujemy się dalej ulicą via Roma, gdzie miniemy:

Kościół San Benedetto

choć nieznana jest dokładna data budowy kościoła, to przyjmuje się, że został on postawiony w II połowie XVIII wieku. Oprócz pięknego obrazu przedstawiającego wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, autorstwa Giuseppe Rapisarda, w kościele znajduje się też bizantyjska ikona z XIV wieku. Do kościoła przylega klasztor, który został zbudowany w XIV wieku.

 – dochodzimy do Piazza Mazzini, gdzie znajduje się Katedra, Muzeum Archeologiczne i Muzeum Alessi, którego praktycznie nie ma.

Muzeum Alessi – Enna

W muzeum Alessi znajdują się piękne zbiory kanonika Alessi, prezentujące wspaniałe ornaty i biżuterię religijną z XVII i XVIII wieku, a także obrazy, np. Maryi z dzieciątkiem z XV wieku.

W muzeum znajduje się też wielki skarb Chiesa Madre, z przepiękną koroną Madonny. Niestety od 2006 roku muzeum jest zamknięte z powodu prac remontowych i nie wiadomo, czy zostanie na powrót otwarte.

Katedra Najświętszej Maryi Panny w Ennie

– została zbudowana na początku XIV wieku, jednak jej dzisiejszy wygląd pochodzi z XVII wieku, kiedy to po wielkim pożarze, kościół został odbudowany i odrestaurowany.

Fasada kościoła została rozbudowana w XVIII wieku, stąd jej piękny barokowy styl. Ogromne kolumny, wykonane z czarnego bazaltu, rozdzielające trzy nawy kościoła, pięknie współgrają z przepychem złota, purpury, mozaiki i rzeźb.

Zachwyt podczas zwiedzania budzi przede wszystkim piękny drewniany sufit i dzieło Pietro Rosso – Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny, znajdujące się w głównej Apsydzie kościoła. W kaplicy dei Marmi natomiast znajduje się wielka statua Matki Bożej – patronki miasta.

Castello di Lombardia

– idąc dalej ulicą via Roma, dotrzemy do Castello di Lombardia – jednego z piękniejszych i zarazem największych zamków na Sycylii.

Obowiązkowo trzeba pokonać 95 schodów, by wejść na górę i z wieży Torre Pisana rozkoszować się piękną panoramą miasta i okolic.

Castello di Lombardia – majestatycznie unoszący się nad miastem Enna, niedaleko świątyni Demeter zamek jest jednym z piękniejszych zabytków całej Sycylii.

Nazwa związana jest z Anastazją – żona Rogera I. W budzących wciąż podziw i szacunek ruinach przeplatają się różne style architektoniczne, od gotyckich elementów, po normandzkie czy bizantyjskie.

Obecnie zamek otacza jeszcze pozostałych sześć z dwudziestu wież. Warto odwiedzić jedną z nich – Torre Pisana, skąd roztacza się piękny widok na Ennę.

Niedaleko wejścia znajduje się statua Eunusa – przywódcy niewolników i inicjatora wojny niewolników z Rzymem.

Godziny zwiedzania zamku Castello di Lombardia

Zamek można zwiedzać dziennie od poniedziałku do niedzieli w godzinach: 9:00 – 13:00, 15:00 – 17:00.

Wstęp jest bezpłatny. Czasem pod zamkiem można spotkać przewodników, którzy za parę Euro oferują obejście ruin.

Skały Rocca di Cerere

– na północ od zamku znajdują się majestatyczne i potężne Skały Rocca di Cerere. Dziś można się na nie wspiąć dla pięknych widoków.

Niegdyś znajdowała się tam świątynia Demeter (z łacińskiego Ceres). Współcześni historycy, np. Cicero, pisali, że Roca di Cerere jeszcze w czasach starożytnych było wielkim miejscem kultu, gdzie ludzie czcili obraz Demeter.

Wraz z najazdem Rzymian w 173 roku p.n.e. i ukradnięciem obrazu, świątynia została opuszczona i niszczała aż pozostały z niej tylko niewielkie fragmenty.

– tutaj można zakończyć zwiedzanie i wrócić do placu Vittorio Emanuele bądź jeszcze odnaleźć wieżę Federico II.

Od Castello di Lombardia do wieży dojdziemy w 25 minut spacerem. Warto wspomnieć, że w dawnych czasach zamek z wieżą połączony był podziemnym tunelem.

Torre Federico II

– w południowo – zachodniej części miasta, w przyjemnym, zielonym otoczeniu drzew znajduje się ośmiokątna wieża Federico II z częściowo zachowanym, otaczającym ją murem – pozostałość po obronnej części miasta.

Wieża jest na 26 metrów wysoka i 17 metrów szeroka. Do dwóch głównych pięter, wraz z pomieszczeniami można się dostać za pomocą spiralnych, osadzonych w murze schodów.

Z samego szczytu wieży rozciąga się piękna panorama, w ogrodzie natomiast podziwiać można różne rzeźby. Wejście do wieży jest bezpłatne.

Co warto jeszcze zobaczyć w Enna?

Jak w każdym miejscu na Sycylii i w Ennie nie brakuje kościołów. Enna jednak jest specyficznym miastem, ponieważ jej mieszkańcy są bardzo religijni, co widać najlepiej podczas obchodów Wielkiego Tygodnia.

Do których kościołów warto odnaleźć drogę?

Kościół San Marco

niedaleko Vittorio Emanuelle na placu VI – Deizembre znajduje się kościół, który niegdyś został zbudowany w starej dzielnicy żydowskiej.

Zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz kościół imponuje przepychem i bogactwem. Wstęp do kościoła jest darmowy, ale wejście na wieżę, czy do skarbca już nie.

Jeśli więc chcemy wszystko obejrzeć, musimy przygotować około 10 Euro. Przy wejściu do kościoła trzeba swoje rzeczy osobiste (plecaki, torebki) oddać do przechowalni.

Kościół San Giovanni Battista

– w wąskiej uliczce, wychodzącej od placu Piazza Coppola można podziwiać, wybudowany w XVI wieku w stylu romańskim kościół San Giovani Battista, wraz z majestatyczną dzwonnicą.

Dzisiejsze wnętrze kościoła z wysokim sufitem i pięknymi łukami zostało odrestaurowane w XX wieku. Wcześniej bowiem kościół kompletnie zniszczono, a przez wiele lat na placu stała tylko dzwonnica.

Dziś w trzech nawach kościoła wkomponowane są istne perełki sztuki – obraz Madonny del Rosario autorstwa Giuseppe Salerno, a także obraz Santa Barbara, choć tutaj zdania są podzielone, czy stworzył go również Salerno, czy dopiero w XVII wieku, Damiano Basile.

Całości dopełnia drewniany posąg świętej Apolonii, jeszcze z czasów starożytnych i ołtarz dla świętego Dominika, wykonany w głównej nawie.

Zanim wejdziemy do kościoła, możemy na jego bocznej ścianie podziwiać zegar słoneczny z 1742 roku. Ciekawostką jest, że w fundamentach kościoła odkryto katakumby z ludzkimi szczątkami i naczyniami, pochodzącymi jeszcze z czasów greckich.

Kościół San Michele Arcangelo

– na Placu Piazza Mazzini, gdzie oprócz Pałacu Varisano, znajduje się utrzymany w hiszpańskim stylu, dawny arabski meczet – Chiesa San Michelle Arcangelo.

Nazwa kościoła nie jest przypadkowa i ma nawiązywać do symbolu zwycięskiej walki, w tym przypadku zwycięstwa Arabów. Sam kościół zbudowany jest na kształt teatru, z piękną majolikową podłogą i pięcioma kaplicami.

Wcześniej w tym miejscu znajdował się kościół S. Maria Maiuri, który jeszcze w V wieku zbudowany został na ruinach pogańskiej świątyni Proserpiny. Przed samym kościołem znajduje się pomnik samego Giuseppe Mazzini.

Muzeum Archeologiczne w Enna

Chcąc zgłębić historię Enny koniecznie trzeba wstąpić do Muzeum Archeologicznego

Małe, ale z równie ciekawymi zbiorami muzeum archeologiczne w Ennie można zwiedzić bezpłatnie. Oprócz wykopalisk z pobliskiego regionu, w muzeum wystawiona jest ceramika aż z czasów prehistorycznych po czasy średniowieczne.

W jednym z pomieszczeń możemy podziwiać również ciekawą kolekcję waz. Muzeum mieści się w historycznym budynku z XVIII wieku, na placu Piazza Mazzini 8. Wstęp jest bezpłatny, a muzeum odwiedzić można od poniedziałku do piątku od godziny 9 – 19 – tej.

Wielkanoc w Ennie

Okres Świąt Wielkanocnych jest pięknie celebrowany nie tylko w Ennie, ale i na całej Sycylii. To właśnie jednak tu, katolickie bractwa, zrzeszane w Ennie już od czasów średniowiecznych organizują jedną z najpiękniejszych i zarazem największych procesji Wielkiego Piątku.

Wszystko zaczyna się wraz z inauguracją Wielkiego Tygodnia, a kończy procesją, w Wielki Piątek. Procesją, w której bierze udział około 2500 zakapturzonych członków bractw. Wszystko jest połączone ze żniwami i zbiorami jabłek czy oliwek, w których również uczestniczyć mogą turyści.

Oprócz tego Enna słynie z festiwali folklorystycznych, historycznych i gastronomicznych, a także pięknych świąt regionalnych, podczas których bractwa poszczególnych dzielnic rywalizują ze sobą o zajęcie pierwszego miejsca.

Pięknym wydarzeniem jest Carnevale di Regabulto – organizowane podczas karnawału, przepełnione muzyką, tańcem, maskami i paletą rozmaitych barw.

Nie ma morza, ale są jeziora

Piękną stroną Enny jest nie tylko odbita w budowlach i ruinach bogata historia miasta, ale przede wszystkim natura, która tworzy z tego zakątku unikatowy rezerwat, pełen ciekawych miejsc.

Kukurydziane pola, makowe łąki i gęste lasy idealnie komponują się z taflą sztucznych jezior, pięknie rozlanych pomiędzy zielone i żółto – czerwone plamy.

Wśród dzikiej natury możemy obserwować polowanie myszołowa, czy łowienie ryb przez czaplę, ale również odpocząć, także aktywnie. W Ennie bowiem znajdziemy też miejsce na sporty wodne.

Do ciekawych miejsc należy:

Jezioro Pergusa

– znajdujące się około 8 kilometrów od centrum Enny. Niestety ze względu na duży stopień zanieczyszczenia nie można się tam kąpać.

Dla pięknych widoków, zwłaszcza o zachodzie słońca, czy podziwiania przyrody, warto jednak się tam wybrać. Niedaleko jeziora jest tor wyścigowy, gdzie można uczestniczyć w wyścigu zarówno aut sportowych, jak i oldtimerów.

Do jeziora możemy dojechać autobusem nr 5 z placu Piazza Antonello da Messina. Autobus kursuje, co pół godziny i dojeżdża do samego jeziora ( 500 metrów trzeba dojść pieszo).

Jezioro Nicoletti

– sztuczne jezioro w odległości 12 kilometrów od centrum Enny. W lecie na pomoście można rozłożyć koc czy wypocząć na leżaku.

Nicoletti to też dobre miejsce na wędkowanie i sporty wodne – kajaki, łodzie czy motorówki. Tutaj dostaniemy się tylko taksówką, ewentualnie własnym samochodem.

Jak dojechać do Enny?

Przelot samolotem

Najszybciej do Enny dostaniemy się, planując lot do Katanii bądź Palermo. Z każdego z tych dwóch miast do Enny dojedziemy autobusem.

Na stronie przewoźnika http://www.saisautolinee.it/servizi.htm, wybieramy zakładkę Collegamenti regionali (przewozy regionalne), a następnie klikając w PDF uzyskamy cały rozkład jazdy, zarówno z Palermo, jak i z Katanii do Enny.

Po lewej stronie w menu możemy wybrać zakładkę z zakupem biletu (Biglietti online), następnie klikamy na „Acquista online biglietti regionali TPL” i wpisujemy miejsce wyjazdu i dojazdu. (Corsa semplice oznacza bilet jednorazowy). Strona z kupnem biletów nie zawsze funkcjonuje. Bilet zakupimy jednak również u kierowcy.

Przejazd pociągiem

Do Enny dojedziemy też pociągiem. Niestety nie ma co liczyć na przejazd bezpośredni. Z Warszawy czy z Katowic przykładowo musimy najpierw dojechać do Werony, potem do Neapolu, a następnie do Katanii. Z Katanii już bezpośrednio do Enny. Stacja kolejowa w Ennie jednak jest oddalona od centrum około 6 kilometrów i znajduje się na lekkim wzniesieniu. Cała podróż trwa ponad 30 godzin.

Przejazd autobusem

Bezpośrednio do Enny dojedziemy autobusem np. linii Eurores. Bilet zakupimy w cenie 450 złotych w jedną stronę, a autobusem pojedziemy około 34 godzin. Godziny odjazdów możemy sprawdzić na stronie przewoźnika.

Ennę możemy też zwiedzić, będąc na urlopie w Katanii, Palermo czy Syrakuz. Z Syrakuz również do Enny dojedziemy bezpośrednio pociągiem w 2 godziny i 18 minut. Również jeśli jesteśmy w  Agrygencie, to do Enny dojedziemy autobusem (linia Sais).

Sprawdź nasze przewodniki po pozostałych miastach Sycylii:

• Palermo
• Syrakuzy
• Katania
• Trapani
• Mesyna
• Ragusa
• Agrygent
• Ustica
• Cefalu
• Caltanissetta

Przewodnik po Sycylijskich wyspach:

• Wyspy Egadzkie
• Pantelleria
• Favignana
• Levanzo
• Marettimo
• Ustica

Wycieczki po Enna

Najlepsze hotele na Sycylii